viernes, 31 de agosto de 2012

Titular (serbocroata): jóvenes serbios y croatas unidos en Vukovar

Del sitio web slobodnaevropa.org. Puede verse el significado concreto de cada palabra pasando el ratón por encima del texto original.

Mladi Srbije i Hrvatske obnavljaju Evropski dom u Vukovaru

Jóvenes de Serbia y Croacia restauran la casa de Europa en Vukovar

Mladi iz Srbije i Hrvatske u Vukovaru su organizovali akciju obnove Evropskog doma, a ideja ovog simboličnog gesta je obnova i izgradnja odnosa, koji su zasnovani na razumevanju nedavne prošlosti i dijalogu o tome

Jóvenes de Serbia y Croacia han organizado en Vukovar una iniciativa de restauración de la Casa de Europa. La idea de este simbólico gesto es la renovación y el fomento de relaciones basadas en el entendimiento del pasado reciente y en el diálogo sobre él.

(Nota cultural: Vukovar es una ciudad croata que, en los años 90, con población mayoritariamente serbia, se vio envuelta de manera terrible en la guerra y la destrucción, como gran parte de Yugoslavia).

Titular (francés): Amancio Ortega no conoce la crisis

Este artículo ha aparecido en la revista Jeune Afrique.

Espagne: Amancio Ortega Gaona ne connaît pas la crise.

España: Amancio Ortega Gaona no conoce la crisis.

Amancio Ortega Gaona, le fondateur de Zara, la célèbre marque de prêt-à-porter, est désormais la troisième fortune mondiale.

Amancio Ortega Gaona, fundador de Zara, la célebre marca de confección, es desde ahora la tercera fortuna mundial.

Il est le seul Espagnol à ne pas se soucier de la crise qui frappe son pays de plein fouet. 

Él es el único español que no debe preocuparse de la crisis que golpea de frente a su país.

Amancio Ortega Gaona, 76 ans, fondateur de Zara, la célèbre marque de prêt-à-porter, figure au troisième rang des hommes les plus riches du monde, derrière le Mexicain Carlos Slim et l'Américain Bill Gates.

Amancio Ortega Gaona, de 76 años, fundador de Zara, la célebre marca de confección, figura en el tercer lugar en la lista de los hombres más ricos del mundo, por detrás del mexicano Carlos Slim y del estadounidense Bill Gates.


Titular (suajili): causas del fracaso escolar y los embarazos de jóvenes

Noticia sacada de la web de la Compañía Tanzana de Radiodifusión. Se puede pasar el cursor sobre cada palabra del original para comprender mejor la traducción.

Utafiti TAMWA wabaini chanzo cha wanafunzi shule za kata kufeli, kupata mimba

Un estudio de la Asociación de Mujeres de Medios de Comunicación de Tanzania establece las causas del fracaso escolar y los embarazos entre los estudiantes de las escuelas de distrito.

Wakuu wapya wa wilaya wanapaswa kuandaa mipango mkakati ya kuondoa matatizo yanayochangia wanafunzi wa shule za kata kufeli na wasichana wengi kukatishwa masomo kutokana na kupata mimba au kulazimishwa kuolewa .

Los nuevos secretarios regionales están obligados a elaborar planes estratégicos para eliminar las causas que contribuyen a que los estudiantes de las escuelas de los distritos suspendan y a que muchas chicas tengan que dejar las clases para no negarse a quedarse embarazadas o para que sean obligadas a casarse.

miércoles, 29 de agosto de 2012

Canción (azerí): Yuxu - Xəyalpərəst

Hoy traigo una canción del grupo de rock "Yuxu", de Azerbaiyán. El azerí es un idioma muy parecido al turco, al contrario que en español los adjetivos, complementos y oraciones de relativo suelen ir antes del nombre al que se refieren, y el verbo va casi siempre al final de la frase. Esta traducción no la he encontrado, así que espero que el intento sea lo mejor posible :-). Por alguna razón la canción propiamente dicha empieza en el segundo 0:55 del vídeo, por si queréis adelantar.



(Xəyalpərəst - soñador)

Göydə qartal uçarkən,
Águila que vuela en el cielo

Sən də onun kimi uçmaq istədin
También tú quisiste volar como ella

Onun qanadları var,
Ella tiene alas

O göydə, sən yerdə, fərqi gör.
Ella está en el cielo, tú en la tierra, ve la diferencia

Yorma özünü nahaq,
No te esfuerces en vano,

insan quş kimi uçammaz
Las personas no pueden volar como los pájaros

Bu sözləri demişdim sənə,
Estas palabras te dije,

Amma sən məni dinləmədin
Pero tú no me escuchaste

Peşman oldun, dinləmədin,
Lo lamentaste, no me escuchaste

Peşman oldun, dinləmədin.
Lo lamentaste, no me escuchaste

Ağlını başına yığ,
Recupera el sentido común

Heç zaman, heçnəyə bənzətmə özünü
Nunca te parezcas a nada

Hər şeyin öz yeri var
Todo tiene su lugar

Bu fani dünyada, onu bil.
en este mundo terrenal, parece ser

Yorma özünü nahaq,
No te esfuerces en vano,

insan quş kimi uçammaz
las personas no pueden volar como los pájaros

Bu sözləri demişdim sənə,
Estas cosas te dije,

Amma sən məni dinləmədin
Pero tú no me escuchaste

Peşman oldun, dinləmədin,
Lo lamentaste, no me escuchaste

Peşman oldun, dinləmədin.
Lo lamentaste, no me escuchaste

Ağlını başına yığ,
Recupera el sentido común

Heç zaman, heçnəyə bənzətmə özünü
Nunca te parezcas a nada

Hər şeyin öz yeri var
Todo tiene su lugar

Bu fani dünyada, onu bil.
en este mundo terrenal, parece ser

Yorma özünü nahaq,
No te esfuerces en vano,

insan quş kimi uçammaz
las personas no pueden volar como los pájaros

Bu sözləri demişdim sənə,
Estas cosas te dije,

Amma sən məni dinləmədin
Pero tú no me escuchaste

Peşman oldun, dinləmədin,
Lo lamentaste, no me escuchaste

Peşman oldun, dinləmədin.
Lo lamentaste, no me escuchaste


Titular en árabe sobre el referéndum en el Sahara Occidental

De la agencia de noticias saharaui:

جبهة البوليساريو تدعو روس الى الوفاء بالتزاماته في زيارة الصحراء الغربية وتسريع وتيرة المفاوضات من اجل تنظيم استفتاء تقرير المصير

ýabhatu l-bûlîsâriyû tadºû rûs ilà l-wafâ'i bi-ltizâmâti-hi ziyârati S-SaHrâ'i l-garbiyati wa-tasrîºi watîräti l-mufâwaDâti min aýli tanZîmi stiftâ'i taqrîri l-maSîri

El Frente Polisario invita a Ross a cumplir sus obligaciones relativas a visitar el Sahara Occidental y a acelerar el ritmo de las negociaciones con el fin de organizar un referéndum de autodeterminación.

martes, 28 de agosto de 2012

Canción (griego): Thanos Petrelis - Thélo ke ta pathéno

Otro canción colorida de Europa oriental, esta vez un éxito de 2010 del popular cantante griego Thanos Petrelis.




Γι' άλλη μια φορά σε πίστεψα, τι λάθος
Yi'álli mia forá se pístepsa, ti láthos
Otra vez te creí, qué error

Γι' άλλη μια φορά πληγώθηκα εις βάθος
Yi'álli mia forá pligóthika is váthos
Otra vez quedé profundamente herido

Γι' άλλη μια φορά δοκίμασα μ' εσένα
Yi'álli mia forá dokímasa m'eséna
Otra vez intenté [estar] contigo

Μα το τίμημα ήταν βαρύ για 'μένα
Ma to tímima ítan varí ya'ména
Pero el precio fue alto [lit 'pesado'] para mí

Θέλω και τα παθαίνω
Thélô ke ta pathaíno
Deseo* y estoy sufriendo

Συνέχεια τα ίδια λάθη κάνω μα δε μαθαίνω εγώ ποτέ
Sinéjia ta ídia láthi káno ma de mathaíno egó poté
Todo el rato cometo los mismos errores pero no aprendo nunca

Θέλω και τα παθαίνω
Thélo ke ta pethaíno
Deseo y estoy sufriendo

Αφού με πλήγωσες τι θέλω και ξαναβγαίνω μ' εσένανε
Afú me plígoses ti thélo kai xanavyéno m'esénane
Si me hiciste daño, para qué sigo saliendo contigo

Για όλα φταίει το κεφάλι μου, σου λέω
Ya óla ftéi to kefáli mu, su léo
De todo tiene la culpa mi cabeza, te lo digo

Που έφτασα στο μαύρο χάλι μου και κλαίω
Pu éftasa sto mávro jáli mu ke kléo
De que terminé en este lío y lloro

Που το λάθος άνθρωπο αγαπώ, τι κρίμα
Pu to láthos ánthropo agapó, ti kríma
Porque amo a la persona equivocada, qué pena

Κι έγινα στη σχέση πάλι εγώ το θύμα
Ki éyina sti sjési páli egó to thíma
Y, en esta relación, me convertí otra vez en la víctima

Γι' άλλη μια φορά που θύμωσα μαζί μου
Yi'álli mia forá pu thímosa mazí mu
Otra vez me enfadé conmigo mismo

Που άφησα να ξαναμπείς μεσ' στη ζωή μου
Pu áfisa na xanabís mes'stí zoí mu
Porque dejé que volvieras a entrar en mi vida

Άλλη μια φορά που μάσησα το ψέμα
Álli mia forá pu másisa to pséma
Otra vez creí la mentira

Που περίτεχνα σερβίρισες σ' εμένα
Pu perítejna servírises s'eména
Que me serviste de forma elaborada



Θέλω και τα παθαίνω
Thélô ke ta pathaíno
Deseo* y estoy sufriendo

Συνέχεια τα ίδια λάθη κάνω μα δε μαθαίνω εγώ ποτέ
Sinéjia ta ídia láthi káno ma de mathaíno egó poté
Todo el rato cometo los mismos errores pero no aprendo nunca

Θέλω και τα παθαίνω
Thélo ke ta pethaíno
Deseo y estoy sufriendo

Αφού με πλήγωσες τι θέλω και ξαναβγαίνω μ' εσένανε
Afú me plígoses ti thélo kai xanavyéno m'esénane
Si me hiciste daño, para qué sigo saliendo contigo

Για όλα φταίει το κεφάλι μου, σου λέω
Ya óla ftéi to kefáli mu, su léo
De todo tiene la culpa mi cabeza, te lo digo

Που έφτασα στο μαύρο χάλι μου και κλαίω
Pu éftasa sto mávro jáli mu ke kléo
De que terminé en este lío y lloro

Που το λάθος άνθρωπο αγαπώ, τι κρίμα
Pu to láthos ánthropo agapó, ti kríma
Porque amo a la persona equivocada, qué pena

Κι έγινα στη σχέση πάλι εγώ το θύμα
Ki éyina sti sjési páli egó to thíma
Y, en esta relación, me convertí otra vez en la víctima
(2x)


*En un foro veo que traducen esa frase como "es mi culpa que estoy sufriendo", no entiendo demasiado bien por qué, ya que el verbo thélô significa 'querer, desear', quizá sea una expresión hecha, pero no he podido encontrar referencias.


lunes, 27 de agosto de 2012

Canción (portugués): Africa Tentação - Kissange Saudade Negra (1984)


Preciosa canción en portugués del grupo Africa Tentação, que intentó popularizar la música de Angola en Portugal y Europa en los años 70 y 80. La letra está basada en un poema del poeta Tomaz Vieira da Cruz.



Não sei, por estas noites tropicais, (No sé en estas noches tropicales)
o que me encanta... (lo que me maravilla...)
Se é o luar que canta (Si es la luz de la luna que canta)
ou a floresta aos ais. (o la selva con sus (?)lamentos)

Não sei, aqui neste sertão (No sé, aquí en esta tierra agreste)
de música dolorosa (de música dolorosa)
qual é a voz que chora (cuál es la voz que llora)
e chega ao coração... (y llega al corazón...)

Dolente, a tua voz "luena", (quejumbrosa, tu voz "luena" (pueblo bantú de Angola))
lá do distante Moxico, (de allí, de la lejana Moxico (provincia del interior de Angola))
que disponho e crucifico (que sufro (?) y rezo en la cruz)
nesta amargura morena...(en esta amargura, morena)

Qual é o destino selvagem (Cuál es el destino salvaje)
duma canção em que tange, (de una canción en que suena)
por entre a floresta virgem (por la selva virgen)
o seu saudoso "Quissange".(su nostálgico quissange (especie de guitarra angoleña))

Quissange, fatalidade (quissange, la fatalidad)
deste meu triste destino... (de este mi triste destino)
Quissange, negra saudade (quissange, negra añoranza)
do teu olhar diamantino. (de tu brillante mirada)

Quissange, lira gentia, (quissange, lira pagana)
cantando o sol e o luar, (que canta el sol y la luna)
e chorando a nostalgia (y que llora la nostalgia)
do sertão, por sobre o mar. (de la tierra, junto al mar)


Não sei, por estas noites tropicais, (No sé en estas noches tropicales)
o que me encanta... (lo que me maravilla...)
Se é o luar que canta (Si es la luz de la luna que canta)
ou a floresta aos ais. (o la selva con sus (?)lamentos)

Não sei, aqui neste sertão (No sé, aquí en esta tierra agreste)
de música dolorosa (de música dolorosa)
qual é a voz que chora (cuál es la voz que llora)
e chega ao coração... (y llega al corazón...)

Não sei, por estas noites tropicais, (No sé en estas noches tropicales)
o que me encanta... (lo que me maravilla...)
Se é o luar que canta (Si es la luz de la luna que canta)
ou a floresta aos ais. (o la selva con sus (?)lamentos)

Não sei, aqui neste sertão (No sé, aquí en esta tierra agreste)
de música dolorosa (de música dolorosa)
qual é a voz que chora (cuál es la voz que llora)
e chega ao coração... (y llega al corazón...)

Não sei, não sei, (no sé, no sé)
o que lhe encanta... (lo que le maravilla...)
Se é o luar que canta (si es la luz de la luna que canta)
ou a floresta aos ais. (o la selva con sus (?)lamentos)
(4x)

Poesía original aquí

Visiones del Ecce Homo: alemán


Del diario der Spiegel. Puede pasarse el cursor por encima de cada palabra para entender mejor el texto.

Fatale Restaurierung. Rentnerin überpinselt Jesus-Fresko.

Restauración fatal. Una jubilada pinta sobre un fresco de Jesús.

In Spanien hat eine Amateur-Restauratorin versucht, ein Jesus-Fresko aufzufrischen - und die Hunderte Jahre alte Kirchenmalerei bis zur Unkenntlichkeit überpinselt.

En España, una restauradora aficionada ha intentado renovar un fresco de Jesús... y ha pintado sobre una pintura centenaria de una iglesia hasta dejarla irreconocible.

Experten versuchen jetzt, das Bild zu retten.

Expertos intentan ahora salvar el cuadro.

Visiones del "Ecce Homo": italiano


Del Diario Repubblica.

Restauro senza permesso: l'opera è rovinata

Restauración sin permiso: la obra, arruinada

Accade a Borja, vicino (a) Zaragoza.

Sucede en Borja, cerca de Zaragoza.

La chiesa è quella del Santuario della Misericordia dove c'è un dipinto del XIX (decimonono) secolo di Elías García Martínez, intitolato "Ecce homo" completamente sfigurato a causa di un intervento di restauro "volontario" di un'anziana signora.

La iglesia es la del Santuario de la Misericordia, donde hay una pintura del siglo XIX de Elías García Martínez, titulado "Ecce Homo", completamente desfigurado a causa de una iniciativa de restauración "voluntaria" de una anciana.

Il danno è evidente, ma "l'artista" dello scempio ha raccontato che la colpa è stata del sacerdote:

El daño es evidente, pero "la artista" de la masacre ha contado que la culpa fue del sacerdote.

"L'ho fatto solo perché me lo ha chiesto lui. D'altronde in tanti mi hanno visto dipingere, non ho fatto nulla per nascondermi".

"Lo he hecho solo porque me lo ha pedido él. Además, muchos me han visto pintar, no he hecho nada para esconderme".

Ora un'équipe di restauratori cercherà di recuperare l'opera. "Se il suo intervento si fosse fermato alle vesti - spiega la nipote dell'artista - il problema sarebbe stato minore, ma mettendo mano al volto lo ha chiaramente distrutto tutto".

Ahora un equipo de restauradores intentará recuperar la obra. "Si su intervención se hubiese parado en la vestimenta - explica la nieta del artista - el problema había sido menor, pero al meter mano al rostro claramente lo ha destrozado entero.

Le immagini hanno fatto il giro della rete.

La imágenes han dado la vuelta a la red.

El euskera en Navarra, como agua estancada

Del diario "Berria". Podéis pasar el cursor del ratón sobre cada palabra para entender mejor el texto.


Ur geldiaren antzera.

Igual que el agua estancada.

Nafarroan oso mantso ari da handitzen euskaldunen kopurua, bereziki gazteen artean, baina erabilera ez da hazten ari

En Navarra el número de euskaldunes está aumentando muy despacio, especialmente entre los jóvenes, pero su uso no crece.

Herritarren erdiek desegokitzat jo dute Nafarroako Gobernuaren hizkuntza politika.

La mitad de los ciudadanos consideran inadecuada la política lingüística del Gobierno de Navarra.

domingo, 26 de agosto de 2012

Canción (serbocroata): Hajde Mala

Este verano he estado en Bosnia, un país precioso, y he estado escuchando algo de música de allí, pongo ahora aquí un tema del cantante Jasmin Muharemović de 2010, de estilo muy "folk". Esta vez la traducción la he encontrado en lyricstranslate.com en inglés.





Čuo sam da svako muško srce slomiš
He oído que a cada hombre el corazón le rompes

da zavadiš pa da vladaš, to baš voliš
que divides, luego dominas, sólo eso te gusta

ali znaj da tako neće moći sa mnom
pero debes saber que así no podrás conmigo

bolje ne igraj se vatrom.
mejor no juegues con fuego


ali znaj da tako neće moći sa mnom
pero debes saber que así no podrás conmigo

bolje ne igraj se vatrom.
mejor no juegues con fuego


Hajde mala ne traži belaja
Vamos nena, no busques problemas

ako nisi spremna da ideš do kraja
si no estás lista para llegar al final

hajde, hajde mala ne traži belaja
Vamos vamos nena, no busques problemas

ne bježi se iz mog zagrljaja....
no huyas de mi abrazo...


Hajde mala ne traži belaja
Vamos nena, no busques problemas

ako nisi spremna da ideš do kraja
si no estás lista para llegar al final

hajde, hajde mala ne traži belaja
Vamos vamos nena, no busques problemas

ne bježi se iz mog zagrljaja....
no huyas de mi abrazo...


Čuo sam da sto i jedno imaš lice
He oído que tienes ciento y una caras

I svako ti lijepo stoji zavodnice
Y que todos que vienen bien, seductora

ali znaj da tako neće moći sa mnom
pero debes saber que así no podrás conmigo

bolje ne igraj se vatrom.
mejor no juegues con fuego


ali znaj da tako neće moći sa mnom
pero debes saber que así no podrás conmigo

bolje ne igraj se vatrom.
mejor no juegues con fuego


Hajde mala ne traži belaja
Vamos nena, no busques problemas

ako nisi spremna da ideš do kraja
si no estás lista para llegar al final

hajde, hajde mala ne traži belaja
Vamos vamos nena, no busques problemas

ne bježi se iz mog zagrljaja....
no huyas de mi abrazo...


Hajde mala ne traži belaja
Vamos nena, no busques problemas

ako nisi spremna da ideš do kraja
si no estás lista para llegar al final

hajde, hajde mala ne traži belaja
Vamos vamos nena, no busques problemas

ne bježi se iz mog zagrljaja....
no huyas de mi abrazo...


Canción (alemán): Hallo Bimmelbahn

El curioso origen del conocido tema "Gotta go home" de Boney M, después "Barbra Streisand". Un comentario en Youtube muy gracioso decía que "si esta canción es copia de otra más, me suicido!".


Hallo Bimmelbahn es war vor deiner letzten Fahrt (Uhuhuhuhuhu)
Hola trenecito, era antes de tu último viaje (Uhuhuhuhuhu)

Ich stand mit einem Mädchen am Bahnhof und wir sahen dich an (Uhuhuhuhuhu)
Yo estaba con una chica en la estación y te mirábamos (Uhuhuhuhu)

Sie sprang auf einen Wagen da kam das Zeichen „Vorsicht - Bahnsteig frei“ (Uhuhuhuhuhu)
Ella saltó en un vagón, luego vino la señal de "Atención - despejen el anden" (Uhuhuhuhuh)

Die Bimmelbahn, sie zischte, mein Liebling wollte mit vorbei (Uhuhuhuhuhu)
El tren silbó, mi amor quería entrar en él

Und ich rief ihr nach, lass mich doch nicht allein
Y la llamé, por favor no me dejes solo!

BYE BYE BYE

Uhuhuhuhuhu
Uhuhuhuhuhu

Hallo Bimmelbahn, du wartest irgendwo am Abstellgleis (Uhuhuhuhuhu)
Hola trenecito, esperas en algún lugar de las vías laterales (Uhuhuhuhu)

Ich frage wo du stehst, doch keinen gibt es der dein Ziel noch weiß (Uhuhuhuhuhu)
Pregunto dónde estás, pero no hay nadie que sepa tu destino (Uhuhuhuhu)

Mein Mädchen ist bei dir und ein Leben ohne sie das will ich nicht (Uhuhuhuhuhu)
Mi chica está contigo y una vida sin ella, no la quiero (Uhuhuhuhuh)

Ich habe große Angst dass sie mich eines Tages vergisst (Uhuhuhuhuhu)
Tengo mucho miedo de que un día me olvide (Uhuhuhuhuhu)

Und ich rief ihr nach, lass mich doch nicht allein
Y la llamé, por favor no me dejes solo!

BYE BYE BYE

Uhuhuhuhuhu
Uhuhuhuhuhu

Uhuhuhuhuhu
Uhuhuhuhuhu

Hallo Bimmelbahn, du bist die letzte Lok in deiner Art (Uhuhuhuhuhu)
Hola trenecito, eres la última locomotora de tu clase (Uhuhuhuhu)

Und ein Stück Romantik ist vorbei seit deiner Abschiedsfahrt (Uhuhuhuhuhu)
Y algo romántico se ha ido desde tu viaje de despedida (Uhuhuhuhu)

Auf dein langes Pfeifen und Stampfen wart ich jeden Augenblick (Uhuhuhuhuhu)
Tus largos silbidos y tus latidos espero cada momento (Uhuhuhuhuhu)

Hallo Bimmelbahn, bitte bringt sie bald zu mir zurück (Uhuhuhuhuhu)
Hola trenecito, por favor devuélvemela pronto (Uhuhuhuhuhu)

Und ich rief ihr nach, lass mich doch nicht allein
Y la llamé, por favor no me dejes solo!

BYE BYE BYE

Uhuhuhuhuhu
Uhuhuhuhuhu

Uhuhuhuhuhu
Uhuhuhuhuhu


Canción (turco): Mazhar ve Fuat - Sür Efem Atini

Aquí dejo una preciosa canción vieja turca, de letra muy sencilla y poética. Una persona me ayudó esta vez a traducirla.

Las canciones creo que son una buena manera de aprender idiomas, iré poniendo bastantes más a partir de ahora, como hice al inicio del blog, y añado una etiqueta para la música.

 

Sür efem atını
Hermano mío, monta tu caballo

Dolu dizgin
a toda velocidad (lit: "brida llena")

Güzeller duysun
que las bellas chicas lo oigan

Gökler inlesin
que los cielos se quejen

Gidesin gidesin
que partas, que partas

Atını süresin
que montes tu caballo

Güzele bir kere
a una bella chica una vez

gönlün vermişsin
tu corazón le diste

Dayan atım dayan
aguanta, caballo mío, aguanta

Dayan atım dayan
aguanta, caballo mío, aguanta

Ah güzeli kaçırsam...
Ah, si huyera con la bella chica...

Ah güzeli kaçırsam...
Ah, si huyera con la bella chica...

(x2)